Sunday, August 20, 2023

SENECA: ON THE CREATION OF EARTHQUAKES

Na premijeri tokom Berlinala, SENECA: ON THE CREATION OF EARTHQUAKES je bio ismejan kao pretenciozan rad Roberta Schwentkea u pauzi nastanka dekadentnih IP-based blokbastera i njihovih uveoka.

Međutim, SENECA: ON THE CREATION OF EARTHQUAKES je vrlo zanimljiv film nastao po scenariju samog Schwentkea i Matthewa Wildera koji mu je izgleda sada postao stalni saradnik.

Film govori o poslednjim godinama Senekinog života u Neronovoj blizini, od faze punog autoriteta i potom kada Neronov odnos prema njemu posle uklanjanja majke i brata postaje negativan a uticaj opada.

Međutim, ovo nije biopic, ovo nije ni film epohe. Ovo je teatralni ali i teatralistički prikaz te priče. 

Schwentke praktično snima pozorišnu predstavu u kojoj Seneka ima neke inscenacije vlastitih dela dosta bitne za celinu pa možemo da kažemo da je film teatralan jer je sadržaj pred kamerama pozorišno kodiran odnosno teatralistički jer imamo "pozorište unutar pozorišta" koje na znakovit način doprinosi tumačenju teme.

Schwentke snima jednu modernu ali u suštini klasicistički postavljenu pozorišnu inscenaciju u tom smislu da se film dešava u svedenoj scenografiji koja nagoveštava ambijent ali ga ne rekonstruiše. Isto važi i za kostime koji su rimski ali sa detaljima iz drugih ekipa koji stilizuju likove u skladu sa namerom autora, te možemo reći da Schwentke tom pozorišnom dešavanju daje dubinu i mogućnost da se gleda u svih 360 stepeni.

Možda bi taj postupak bio još čitljiviji da je inače izuzetnom snimatelju Benoit Debieu, koji je najpoznatiji po radu sa Gasparom Noeom, bilo naglašeno da sve snima u neprekinutim kadrovima, ali Schwentke ipak nije hteo da se odrekne prednosti montaže i krupnog plana, koji postoje i u pozorištu ali na drugi način.

Samim tim i scenaristička, ili da suvlje kažem tekstualna postavka ovog komada/ filma je pozorišna, dakle efemernija od onoga što bi bio film. Dok bi film pretendovao na ful biografiju, na rekonstrukciju epohe, na definitivnu sliku istorijske ličnosti, Schwentkea Seneka zanima pre svega kao jedan "primenjeni" mudrac koji plaća skupu cenu služenja bogatašima pa i Neronu samom, i u tome svemu traži paralelu sa savremenim dobom, sa Trumpom i inteligentnim harizmatičnim misliocima koji su mu služili.

Ta "efemernost" i angažovanost teksta su naročito teatralni detalj.

Međutim, John Malkovich je Seneka, a tu ima još odličnih glumaca u širokom rasponu od Juliana Sandsa do Andrewa Kojija (kog je Schwentke prekomandovao sa G.I. JOEa) i ta masa teksta je savladana i zanimljiva.

SENECA: ON THE CREATION OF EARTHQUAKES  definitivno zahteva posebnu vrstu strpljenja i formalne otvorenosti pa me ne čude veoma zastupljene negativne reakcije.

* * * / * * * *

No comments:

Post a Comment