Pogledao sam SEZONU MIRA U PARIZU, neobičnu
jugo-francusku koprodukciju u kojoj ljubavni par igraju Dragan Nikolić i
Maria Schneider ali se film zapravo bavi svim osim njihovog ljubavnog
odnosa.
Dragan Nikolić, superstar jugosovenskog filma igra jugoslovenskog istraživača koji odlazi u Pariz kako bi istraživao medijske fenomene. U Parizu upoznaje neafirmisanu vajarku koju igra Maria Schneider, u tom trenutku verovatno jedna od najvećih i naprovokativnijih zvezda evropskog art house filma, sveža posle nastupa u Bertoluccijevom LAST TANGO IN PARIS, sa predistorijom igranja kod Antonionija itd.
Međutim, u scenariju koji potpisuju Ratko Đurović i Vlatko Gilić u saradnji sa minornim francuskim scenaristom Marcom Cadiotom zapravo nema puno razrade njihovog odnosa, film govori o junaku koji je u Parizu opterećen pitanjem da li je Drugi svetski rat zapravo završen, progonjen je traumama rata i neupokojenog fašizma koji se na neki način javlja neprestano kao tema njihovih razgovora ali i susreta sa poznanicima u Parizu, među kojima najkrupniju ulogu ima Miki Manojlović kao slikar Joško čiji je atelje opremljen slikama Dada Đurića koje "glume" njegov rad inspirisan ratom i bombom u bioskopu "20. oktobar".
Iz današnje vizure ova tematska opsesija Drugim svetskim ratom deluje kao vrlo intrigantan produžetak već definisane Golubovićeve uloge u partizanskom filmu. U određenom smislu, rekao bih da možemo govoriti o svojevrsnoj opsesiji Drugim svetskim ratom i nacizmom kao temama koje izmešta iz njihovog "prirodnog ambijenta" četrdesetih i reaktuelizuje u "savremenom" dobu. Nažalost, na kraju cele priče, ova opsesija rezultira u nekoliko vrlo zanimljivih scena, ali i celinom koja ne funkcioniše.
Celina najpre ne funkcioniše zbog tpga što Maria Schneider očigledno ne vidi neku ozbiljnu motivaciju za učešće u ovom projektu i njena uloga se najblaže može opisati kao letargična i neangažovana. Međutim, ni njen lik zapravo nema značajniju funkciju osim da služi kao slušalac raznim muškarcima koji bez tačke i zapete govore o svojim ličnim i porodičnim ratnim traumama. SEZONA MIRA U PARIZU na kraju zapravo nudi jako malo u pogledu odnosa dvoje junaka a oni zapremaju najveći deo minutaže u filmu, a Nikolić i Schneider su u svakom smislu okosnica ovog ostvarenja.
Sa jednim od dva glavna junaka van igre, Goluboviću ostaje da postavi neke zanimljive scene od kojih je najinteresantnija rola Rafa Vallonea kao umirovljenog SS oficira koji živi u savremenom Parizu kao prodavac nacističkih uniformi u kooperaciji sa SM damom, i raf pored zanimljivog ambijenta dobija priliku i za jedan ludački monolog.
Nešto slabiju i manje ekscentričnu scenu ima hirurg koji je specijalizovan za uklanjanje tetovaža a inače bivši logoraš kog igra Erland Josephson.
Konačno, finale filma deluje potpuno ekscentrično. Naime, na plaži u Normandiji, glavni junaci se nađu u demonskoj "igri rata" koju organizuju lokalni entuzijatsi u američkim i nemačkim uniformama, i tu nas po receptu jugoslovenskih dramaturga čeka i ničim izazvan tragični kraj.
Samo finale ima jednu nadrealnu dimenziju i u pojedinim segmentima liči na Antonionija i Mazurskog čime zapravo odstupa od ostatka filma.
Pored nacista i žrtava Holokausta, u Parizu žive i iseljeni srpski slikari a kao pratllac ovih događaja javlja se Alain Noury kao vođa ulične brehtovske trupe i ilustracija pariskog boemskog života. Nourijev lik je koloritan ali se plašim da je više tu zbog koproducentskog aranžmana sa kućom Albran koju su držali Noury i njegov partner Branko Vukajlović. Albran će kasnije producirati i poslednji film Žike Mitrovića PROTESTNI ALBUM.
Golubović je ovaj film režirao u najboljim godinama i njegov konkretan pristup pripovedanju, izvežban na partizanskim filmovima nažalost ovog puta ne odgovara materijalu. Film ima problem u odnosu glavnih junaka a Golubovićevo efikasno izlaganje likova i priče neprestano samo dodatno razotkriva tu slabost.
Ono što je osnovna politička okosnica filma samim tim postaje glavni adut a ta ideja, koliko god da je intrigantna ipak nije dovoljno razrađena tako da SEZONA MIRA U PARIZU na kraju nije ni priča o tome kako se fašizam ponovo budi u Evropi, ni kako je ostavio duboke tragove koje ljudi ne mogu da prevaziđu, nego liči na uzaludan pokušaj sagovornika koga zanima samo jedna tema da je nametne u uslovima koji joj naprosto ne pristaju.
U tom smislu, otvaranje teme fobije od povratka nacizma, ponovnog rata i sl. deluje prilično vizionarski ako imamo u vidu šta je zadesilo Jugoslaviju ili Ukrajinu. Međutim, SEZONA MIRA U PARIZU ne uspeva da u potpunosti artikuliše tu ideju, pa je svaki pokušaj da se ovaj film proglasi vizinarskim ipak učitavanje.
Međutim, Golubović je vrlo zanatski pismen reditelj i SEZONA MIRA U PARIZU ne spada u one filmove za koje bi Žižek rekao da ih dobrim moe učiniti dobra teorija. Ovaj film načinje teorija ali nije dovoljno jaka, nije dobar ali nije ni toliko loš da bi izazivao sablazan na sam pomen.
Pored Golubovićevog efikasnog pripovedanja koje sasvim sigurno nije pomoglo kontemplativnosti priče ali jeste pitkosti filma veliki adut predstavlja i Pariz koji je stvarno sjajna lokacija i direktor fotografije Milivoje Milivojević uspeva da snimi dosta pozicija kamere na nizu karakterističnih lokacija, čime filmu daje production value ali ga dodatno razglobljava.
Ako tome dodamo Golubovićevu upotrebu dokumentarnih materijala kojima želi da podvuče paralele između vremena Drugog svetskog rata kao globalnog sukoba jednog vremena i sukoba na raznim medridijanim u njegovoj savremenosti, onda na kraju možemo reći da je kroz podelu, kroz rediteljska sredstva pokušap da dođe do internacionalnog uspeha tukući iz svih oružja. Najdalji domet ovog filma na kraju je bio moskovski festival što je ipak daleko ispod Golubovićeve nagrade u Berlinu za kratki film.
Pored Marie Schneider, u filmu se pojavljuju još i Alida Valli, Raf Vallone, Erland Josephson, kao i neke kultne žanrovske figure poput Fulcijeve glumice Sache Darwin.
Film je najvećim delom na francuskom i slobodno se može percipirati kao francuski film sa jugoslovenskim glumcem u glavnoj ulozi i jugoslovenskom ekipom iza kamere. Iako nije reč o visokobudžetnom filmu za francuske standarde, reč je o sasvim solidnoj produkciji sa nekim gerilskim ali i nekim ambiciozno i kontrolisano inscenisranim situacijama kao što je sama završnica. Teško je danas zamisliti film našeg autora ovakvog budžeta i ambicije, smešten u Francusku, sa glumicom profila Marie Schneider, a da ga ne režira Kusturica. Golubović je tada bio reditelj u usponu ali ipak nije bio ni blizu statusu jednog Saše Petrovića ili Makavejeva, a opet je dobio ovakvu priliku.
Inače, Francuska je tih godina bila značajna destinmacija za naše gastarbajtere pa je tam sniman recimo i ALLEZ RETOUR Aleksandra Petkovića po Dragoslavu Mihailoviću. Filmovi o gastarbajterima snimani delom u inostranstvu međutim predstavljaju poseban segment naše kinematografije.
* * / * * * *
Dragan Nikolić, superstar jugosovenskog filma igra jugoslovenskog istraživača koji odlazi u Pariz kako bi istraživao medijske fenomene. U Parizu upoznaje neafirmisanu vajarku koju igra Maria Schneider, u tom trenutku verovatno jedna od najvećih i naprovokativnijih zvezda evropskog art house filma, sveža posle nastupa u Bertoluccijevom LAST TANGO IN PARIS, sa predistorijom igranja kod Antonionija itd.
Međutim, u scenariju koji potpisuju Ratko Đurović i Vlatko Gilić u saradnji sa minornim francuskim scenaristom Marcom Cadiotom zapravo nema puno razrade njihovog odnosa, film govori o junaku koji je u Parizu opterećen pitanjem da li je Drugi svetski rat zapravo završen, progonjen je traumama rata i neupokojenog fašizma koji se na neki način javlja neprestano kao tema njihovih razgovora ali i susreta sa poznanicima u Parizu, među kojima najkrupniju ulogu ima Miki Manojlović kao slikar Joško čiji je atelje opremljen slikama Dada Đurića koje "glume" njegov rad inspirisan ratom i bombom u bioskopu "20. oktobar".
Iz današnje vizure ova tematska opsesija Drugim svetskim ratom deluje kao vrlo intrigantan produžetak već definisane Golubovićeve uloge u partizanskom filmu. U određenom smislu, rekao bih da možemo govoriti o svojevrsnoj opsesiji Drugim svetskim ratom i nacizmom kao temama koje izmešta iz njihovog "prirodnog ambijenta" četrdesetih i reaktuelizuje u "savremenom" dobu. Nažalost, na kraju cele priče, ova opsesija rezultira u nekoliko vrlo zanimljivih scena, ali i celinom koja ne funkcioniše.
Celina najpre ne funkcioniše zbog tpga što Maria Schneider očigledno ne vidi neku ozbiljnu motivaciju za učešće u ovom projektu i njena uloga se najblaže može opisati kao letargična i neangažovana. Međutim, ni njen lik zapravo nema značajniju funkciju osim da služi kao slušalac raznim muškarcima koji bez tačke i zapete govore o svojim ličnim i porodičnim ratnim traumama. SEZONA MIRA U PARIZU na kraju zapravo nudi jako malo u pogledu odnosa dvoje junaka a oni zapremaju najveći deo minutaže u filmu, a Nikolić i Schneider su u svakom smislu okosnica ovog ostvarenja.
Sa jednim od dva glavna junaka van igre, Goluboviću ostaje da postavi neke zanimljive scene od kojih je najinteresantnija rola Rafa Vallonea kao umirovljenog SS oficira koji živi u savremenom Parizu kao prodavac nacističkih uniformi u kooperaciji sa SM damom, i raf pored zanimljivog ambijenta dobija priliku i za jedan ludački monolog.
Nešto slabiju i manje ekscentričnu scenu ima hirurg koji je specijalizovan za uklanjanje tetovaža a inače bivši logoraš kog igra Erland Josephson.
Konačno, finale filma deluje potpuno ekscentrično. Naime, na plaži u Normandiji, glavni junaci se nađu u demonskoj "igri rata" koju organizuju lokalni entuzijatsi u američkim i nemačkim uniformama, i tu nas po receptu jugoslovenskih dramaturga čeka i ničim izazvan tragični kraj.
Samo finale ima jednu nadrealnu dimenziju i u pojedinim segmentima liči na Antonionija i Mazurskog čime zapravo odstupa od ostatka filma.
Pored nacista i žrtava Holokausta, u Parizu žive i iseljeni srpski slikari a kao pratllac ovih događaja javlja se Alain Noury kao vođa ulične brehtovske trupe i ilustracija pariskog boemskog života. Nourijev lik je koloritan ali se plašim da je više tu zbog koproducentskog aranžmana sa kućom Albran koju su držali Noury i njegov partner Branko Vukajlović. Albran će kasnije producirati i poslednji film Žike Mitrovića PROTESTNI ALBUM.
Golubović je ovaj film režirao u najboljim godinama i njegov konkretan pristup pripovedanju, izvežban na partizanskim filmovima nažalost ovog puta ne odgovara materijalu. Film ima problem u odnosu glavnih junaka a Golubovićevo efikasno izlaganje likova i priče neprestano samo dodatno razotkriva tu slabost.
Ono što je osnovna politička okosnica filma samim tim postaje glavni adut a ta ideja, koliko god da je intrigantna ipak nije dovoljno razrađena tako da SEZONA MIRA U PARIZU na kraju nije ni priča o tome kako se fašizam ponovo budi u Evropi, ni kako je ostavio duboke tragove koje ljudi ne mogu da prevaziđu, nego liči na uzaludan pokušaj sagovornika koga zanima samo jedna tema da je nametne u uslovima koji joj naprosto ne pristaju.
U tom smislu, otvaranje teme fobije od povratka nacizma, ponovnog rata i sl. deluje prilično vizionarski ako imamo u vidu šta je zadesilo Jugoslaviju ili Ukrajinu. Međutim, SEZONA MIRA U PARIZU ne uspeva da u potpunosti artikuliše tu ideju, pa je svaki pokušaj da se ovaj film proglasi vizinarskim ipak učitavanje.
Međutim, Golubović je vrlo zanatski pismen reditelj i SEZONA MIRA U PARIZU ne spada u one filmove za koje bi Žižek rekao da ih dobrim moe učiniti dobra teorija. Ovaj film načinje teorija ali nije dovoljno jaka, nije dobar ali nije ni toliko loš da bi izazivao sablazan na sam pomen.
Pored Golubovićevog efikasnog pripovedanja koje sasvim sigurno nije pomoglo kontemplativnosti priče ali jeste pitkosti filma veliki adut predstavlja i Pariz koji je stvarno sjajna lokacija i direktor fotografije Milivoje Milivojević uspeva da snimi dosta pozicija kamere na nizu karakterističnih lokacija, čime filmu daje production value ali ga dodatno razglobljava.
Ako tome dodamo Golubovićevu upotrebu dokumentarnih materijala kojima želi da podvuče paralele između vremena Drugog svetskog rata kao globalnog sukoba jednog vremena i sukoba na raznim medridijanim u njegovoj savremenosti, onda na kraju možemo reći da je kroz podelu, kroz rediteljska sredstva pokušap da dođe do internacionalnog uspeha tukući iz svih oružja. Najdalji domet ovog filma na kraju je bio moskovski festival što je ipak daleko ispod Golubovićeve nagrade u Berlinu za kratki film.
Pored Marie Schneider, u filmu se pojavljuju još i Alida Valli, Raf Vallone, Erland Josephson, kao i neke kultne žanrovske figure poput Fulcijeve glumice Sache Darwin.
Film je najvećim delom na francuskom i slobodno se može percipirati kao francuski film sa jugoslovenskim glumcem u glavnoj ulozi i jugoslovenskom ekipom iza kamere. Iako nije reč o visokobudžetnom filmu za francuske standarde, reč je o sasvim solidnoj produkciji sa nekim gerilskim ali i nekim ambiciozno i kontrolisano inscenisranim situacijama kao što je sama završnica. Teško je danas zamisliti film našeg autora ovakvog budžeta i ambicije, smešten u Francusku, sa glumicom profila Marie Schneider, a da ga ne režira Kusturica. Golubović je tada bio reditelj u usponu ali ipak nije bio ni blizu statusu jednog Saše Petrovića ili Makavejeva, a opet je dobio ovakvu priliku.
Inače, Francuska je tih godina bila značajna destinmacija za naše gastarbajtere pa je tam sniman recimo i ALLEZ RETOUR Aleksandra Petkovića po Dragoslavu Mihailoviću. Filmovi o gastarbajterima snimani delom u inostranstvu međutim predstavljaju poseban segment naše kinematografije.
* * / * * * *
Potpuno se slažem... najbolji deo filma je scena u prodavnici naci-uniformi.
ReplyDelete